Keşideci Nedir

Çekpara
Tülay Doğan
08.12.2022
Keşideci Nedir

Çeki düzenleyen ve imzalayan kişiye keşideci denir. Lehtara/hamiline yapılacak ödeme için emir veren kişidir.

Keşidecinin, çeki düzenleyebilmesi için öncelikle bir bankadan çek defteri temin etmesi gerekmektedir. Çek defteri temin ederken aynı zamanda çek hesabı da açtırır. Hesap açılışı ve çek defteri temini ile birlikte keşidecinin sorumlulukları başlar.

Vadeli işlemlerde sıkça kullanılan ödeme aracı olan çekte 3 taraf bulunmaktadır. Bunlar; keşideci, lehtar(hamili), muhataptır. Lehtar yada hamili çekten doğan alacağı tahsil edecek kişi, çeki elinde bulunduran kişidir. Muhatap, çekin bedelini ödeyecek kurum, çek defterini düzenleyen kurumdur. Ülkemizde muhatap yalnızca bankalar/katılım bankaları olabilmektedir. Çekteki 3. Taraf ise keşidecidir. Bu yazımızda keşideci kimdir? Keşideci sorumluluğu nedir? Ve Keşideci çek iptali isteyebilir mi? sorularını cevaplayacağız.

Keşideci Sorumluluğu Nedir?

Önemli Not: Çek, Türk Ticaret Kanunun’ da kıymetli evrak olarak geçmektedir ve bu da çekte yapılacak usulsüzlükler için ağır yaptırımlar doğurmaktadır. Bu nedenle çek düzenlerken sorumlulukların neler olduğunun çok iyi bilinmesi gerekmektedir.

  1. Keşideci çeki düzenlemeden önce boş çek yaprağını kontrol etmelidir. Bu kontrolde şunlara dikkat etmelidir.

    • Çekin üzerinde “çek” kelimesinin yer alması gerekmektedir.
    • Muhatabın, ödeme yapılacak bankanınbelirtilmiş olması gerekmektedir.
    • Ödeme yerinin çekte yer alması gerekmektedir. Ödeme yeri, ödemeyi yapacak bankanın şubesidir. Çekte yalnızca banka şubesinin adının belirtilmesi yeterlidir, açık adresinin yer alması zorunlu değildir.
    • Banka Seri Numarası yer almalıdır.
    • Karekod yer almalıdır.
  2. Keşideci, çeki düzenlerken çek tutarını hem yazı ile hem de rakam ile belirtmelidir. Bu ikisi arasında tutarsızlık oluşması durumunda yazı ile yazılı tutar çekin bedeli olarak sayılacaktır. Keşideci, çekin bedelinin ödenmesi için herhangi bir koşul/şart öne sürmemelidir. Çekin üzerine şart/koşul yazılması çeki geçersiz kılacaktır.

  3. Çeke düzenlenme tarihi yazılmalıdır. Bu düzenlenme tarihi ödeme tarihi olacağı için keşideci ödeme yapmak istediği tarihi yazmalıdır.

  4. Çekte düzenlenme yeri belirtilmelidir. Düzenlenme ve ödeme yerine bakılarak ibraz süresi hesaplanacağı için çekte mutlaka düzenlenme yeri belirtilmelidir. Düzenlenme ve ödeme yeri aynı şehirde ise ibraz süresi 10 gün, farklı şehir ve ülkelerde yalnız aynı kıtada ise 1 ay, farklı kıtalarda ise 3 aydır.

  5. Keşideci çeki hazırladıktan sonra mutlaka imzalamalıdır.

  6. Çekin üzerinde tahrifat yapılmaması gerekmektedir. Ancak keşideci gerekli gördüğü takdirde düzeltme yapabilir. Bu düzeltmenin keşideci tarafından yapıldığının anlaşılabilmesi için düzeltmenin yanına kaşe/ad, soyad ve imza gereklidir. Yalnız çek bedelinde yapılan bir düzeltmede yüksek olan tutar dikkate alınır. Yani çekin bedeli düzeltme ile düşürülemez.

  7. Keşideci boş çek defterini kaybederse hiç vakit kaybetmeden bankasına başvurmalı, tutanak tutturmalıdır.

Keşideci Çek İptali İsteyebilir mi?

28.02.2009 tarihinde kanunlarda yapılan değişiklikle birlikte çekin ödenmesinin menedilmesi mümkün değildir. Bu tarihten önce ibraz süresi içerisindeki bir çek, keşideci tarafından aldırılan bir mahkeme kararı ile ödemeden menedilebiliyordu. Bu da çekte ödemelerde güvensizlik yaratıyordu. Bu durumun önüne geçebilmek için bu kanun iptal edildi. Bu nedenle günümüzde keşideci çeki düzenleyip imzaladıktan sonra çekin iptalini isteyemez. Çek düzenlendikten sonra ancak lehtar tarafından iptal edebilir.

Çeklerin ibraz süresi içinde tahsil edilmeyip, ibraz süresi sonrası tahsil edilmek istenmesi durumunda keşideci çekten cayabilir, çek bedelini ödemeyebilir. İbraz süresi geçen çeki keşideci ödemekle yükümlü değildir ve çekten cayma hakkını kullanabilir.